Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, günümüz koşullarına uygun hale getirilmek üzere yeniden düzenleniyor. Bu çalışma kapsamında bildirgeye dijital gazetecilik, adil dijital ortam, yapay zeka ve unutulma hakkı gibi yeni başlıklar eklendi.

Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, ikinci kez güncelleniyor

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin tüzüğünün önemli bir parçası olan Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, ikinci kez güncelleniyor.

Güncellenen bildirgede, dijital medya ve teknolojik gelişmelerin gazetecilik pratiğine etkisi dikkate alınarak çeşitli yeni maddeler yer alıyor.

Yönetim Kurulu, Ocak 2025’te başlatılan çalışmanın ardından, bu güncellemeleri gerçekleştirmek amacıyla Meslek İlkelerini İzleme Komisyonu’nu görevlendirdi.

Komisyonun başkanlığını iletişim akademisyeni Prof. Dr. Yasemin Giritli İnceoğlu yürütürken, sekreterlik görevini gazeteci Faruk Bildirici üstlendi.

Komisyonda, Milliyet gazetesi okur temsilcisi Belma Akçura, Cumhuriyet Kitapları İçerik Editörü Ümit Aslanbay ve T24 yazarı Tuğrul Eryılmaz gibi uzman isimler de görev aldı.

Hazırlanan taslak Olağan Genel Kurul’da oybirliğiyle kabul edildi

Yoğun çalışmalar sonucunda hazırlanan taslak, 4 Nisan 2025’te Cemiyet üyelerinin görüşüne sunuldu. 

Üyelerden gelen önerilerin de dikkate alınmasıyla son halini alan taslak, 29 Nisan 2025’te gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul’da oybirliğiyle kabul edildi.

Bildirge, 29-30 Nisan 2025’te düzenlenen Genel Kurul’da seçilen yönetim kurulu tarafından yürürlüğe girdi.

Yönetim Kurulu üyeleri arasında Başkan Vahap Munyar, Başkan Vekili Doğan Şentürk, Başkan Yardımcısı İhsan Yılmaz, Genel Sekreter Sibel Güneş, Genel Sayman Hakan Güldağ ve diğer yardımcılar yer alıyor.

Güncellenen bildirge, özellikle dijital medya ve yapay zeka alanındaki gelişmeler ışığında, gazetecilerin sorumluluklarını ve etik ilkelerini yeniden belirliyor.

Ayrıca, iletişim liseleri ve fakültelerinde eğitimlerde temel bir referans kaynağı olmaya devam ediliyor.

Bildiriye ulaşmak isteyenler, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin resmi internet sitesi olan www.tgc.org.tr adresinden erişim sağlayabiliyor.

Güncellenen bildirgeye eklenen başlıklar şu şekilde özetlenebilir:

Dijital Medya: Gazetecilerin dijital platformlarda etik kurallara uygun davranması, yanıltıcı ve kaynağı belirsiz içeriklerden kaçınması gerektiği vurgulanıyor.

Ayrıca, kaynağı doğrulanmamış bilgilerin yayınlanmaması, tık avcılığı ve yanıltıcı içeriklerin önlenmesi önem kazanıyor.

Adil Dijital Ortam: Dijital mecralarda ifade özgürlüğü ve bağımsızlık güvence altına alınırken, algoritmaların şeffaflığı ve kamu yararına uygunluğu sağlanmalı.

Veri güvenliği ve kişisel gizlilik korunmalı, dijital ayak izi sorumluluk bilinciyle hareket edilmelidir. 

Ayrıca, içeriklerin düzenli arşivlenmesi ve erişim engellemeleri durumunda verilerin korunması için ulusal dijital hafıza merkezleri kurulması öngörülüyor.

Yapay Zeka: Gazetecilerin yapay zeka teknolojilerini etik ve yasal sınırlar içinde kullanması gerekiyor. 

İçerik üretiminde, nihai kontrol ve denetimlerin yapılması, yapay zeka ile üretilen içeriklerin şeffaf biçimde belirtilmesi ve komutların saklanması zorunludur.

Medya kuruluşlarının da bu teknolojilerin kullanımında etik ilkeleri gözetmesi bekleniyor.

Unutulma Hakkı: Kişilerin dijital hafızadan verilerini silme hakkı korunuyor.

Gazeteciler, mahremiyeti ve medya özgürlüğünü dengeleyerek, gereksiz veya kamu yararını ilgilendirmeyen bilgilerin silinmesini sağlamakla yükümlüdür.

Ancak, tarih, sanat ve bilim gibi alanlarda, ilgili ve güncel verilerin, özellikle yargı süreçleri ve kamu yararına ilişkin bilgilerin korunması önem taşıyor.

Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, teknolojik gelişmeler ışığında güncellenerek, gazetecilerin ve medya kuruluşlarının etik ve mesleki sorumluluklarını yeniden belirliyor.

Bu düzenlemelerle, gazeteciliğin temel ilkeleri modern çağın ihtiyaçlarına uygun hale getirilmeye devam ediyor.

Kaynak: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti
Editör: Melda Sarıtaş Esen